ممکن است از خود بپرسید که اساسأ مفهوم اندازه‌شناسی به چه معنا است و چرا هرساله روز جهانی اندازه‌شناسی، گرامی داشته می شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که اندازه‌شناسی علم اندازه‌گیری است و به اندازه‌گیری‌های دقیق، درست و قابل اطمینان کمیت‌های قابل اندازه گیری در علوم، صنعت، تجارت و زندگی روزمره می‌پردازد. پیشرفت‌های علمی، کالاها و خدمات با کیفیت، تجارت منصفانه، کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست، به اندازه‌گیری‌های دقیق و صحیح نیازمند بوده و بطور کلی زیرساخت توسعه هر کشوری است.
روز جهانی اندازه‌شناسی گرامی‌داشت امضای کنوانسیون متر در بیستم ماه مه سال 1875میلادی است. این کنوانسیون مبنایی را برای ایجاد یک سیستم اندازه گیری بین‌المللی منسجم، فراهم و از اکتشافات و نوآوری‌های علمی، تولیدات صنعتی، تجارت بین‌المللی، بهبود کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست پشتیبانی نموده است. هدف اصلی کنوانسیون متر از این اقدام، یکنواختی بین‌المللی اندازه‌گیری‌ها است که امروزه نیز همچون سال 1875میلادی از همان اهمیت برخوردار است.
از اقدامات مهم جامعه جهانی اندازه شناسی در سال گذشته، بازبینی سیستم بین‌المللی یکاها (SI) بود. اکنون این سیستم به جای مصنوعات ساخته دست بشر، بر اساس تعدادی از ثابت‌های بنیادی فیزیکی است.
چه کسی فکر می‌کرد که یک سال بعد به علت شیوع ویروس کرونا تمام جهان وارد بحران شده و در قرنطینه قرار گیرد؟ بحران همه‌گیری که تمام دنیا در حال مبارزه با آن بوده و تجربه می کند باعث گردید، امسال روز جهانی اندازه‌شناسی به یکی از متفاوت ترین گرامی‌داشت‌های ویژه امضای کنوانسیون متر از سال 1875 تا به امروز تبدیل شود.
کشور ما نیز همچون سایر کشورها، روز جهانی اندازه‌شناسی را در حالی متفاوت از سالهالی گذشته برگزار می کند که همه مردم با بسیج ملی و هم افزائی قابل توجه در حال مبارزه با این بیماری می باشد و خوشبختانه به توفیقاتی نیز دست یافته است.
علیهذا بحران پیش روی باعث گردید اولویت‌های ملی همه کشورها را در سراسر جهان دستخوش تغییر گردد.دولت‌ها تمرکز زیرساخت‌های ملی خود را به حفاظت از شهروندان در برابر اثرات ویروس کرونا معطوف ساخته‌اند. مراکز بین المللی و ملی اندازه‌شناسی در سرتاسر جهان در حال به‌کارگیری تمامی تلاش ها و امکانات خود در علم اندازه‌گیری، جهت یافتن راه‌های جدید و سریع برای آزمون این ویروس، توسعه سریع تجهیزات پزشکی و در نهایت، یافتن واکسنی برای مهار آن می باشند.
شعار امسال روز جهانی اندازه‌شناسی"اندازه‌گیری‌ها برای تجارت جهانی" تعیین شده است. این شعار با هدف اطلاع رسانی در خصوص اهمیت نقشی که اندازه‌گیری‌ها در تسهیل تجارت منصفانه جهانی از طریق تضمین مطابقت محصولات با استانداردها و مقررات فنی و ایجاد رضایت مشتریان ایفا می‌کند، انتخاب شده است. آیا تاکنون اندیشیده‌اید که چه تعداد محصولات در سرتاسر جهان مبادله می‌شود؟ چه میزان انرژی از مرزها به صورت الکتریسیته یا گاز، مبادله می گردد؟ شاید از میزان دقیق این مقادیر آگاهی نداشته باشید و اندازه‌گیری آنها را ساده تصور کنید. می‌توانید به تمامی این اندازه‌گیری‌ها اعتماد کنید، زیرا تولیدکنندگان، متولیان حمل و نقل و دولت‌ها اقدامات فراوانی جهت تضمین منصفانه، صحیح و ایمن تجارت و حمل و نقل کالاها انجام می‌دهند. در سرتاسر جهان، مراکز ملی اندازه‌شناسی به صورت مداوم به ایجاد و اعتباربخشی به فنون جدید اندازه‌گیری می‌پردازند و در مقایسات سازمان‌دهی شده توسط دفتر بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها (BIPM) و سازمان های اندازه شناسی منطقه ای شرکت می‌کنند تا قابلیت اطمینان نتایج اندازه‌گیری‌ها را در جهان تضمین نمایند. سازمان بین‌المللی اندازه‌شناسی قانونی (OIML) توصیه‌نامه‌های بین‌المللی را با هدف هماهنگی الزامات دستگاه‌های اندازه‌گیری تدوین می‌کند. OIML همچنین سیستم گواهی‌نامه OIML-CS را هدایت می‌کند تا پذیرش بین‌المللی و تجارت جهانی دستگاه‌های اندازه‌گیری تحت نظارت قانونی تسهیل شود. این سیستم‌های اندازه‌‌شناختی بین‌المللی اطمینان و اعتماد ضروری به درستی اندازه‌گیری‌ها را تامین کرده و مبنایی بی‌نقص برای تجارت جهانی در عصر حاضر فراهم می‌آورند و به ما در رویارویی با چالش‌های فردا یاری می رسانند.
در خاتمه این روز را به همه عزیزان فعال در حوزه اندازه شناسی در سازمان ملی استاندارد ایران،آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون،تولیدکنندگان، شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاهیان تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم در این عرصه بتوانیم خدمتگزار مردم و کشور عزیزمان باشیم.
احد محمدی لیواری
سرپرست مرکز اندازه شناسی،اوزان و مقیاس ها